Yıllardır yaşadığınız yerinizden, yurdunuzdan, hayatınızdan gitmeniz isteniyorsa sizden bir valize ne sığdırabilirsiniz? Karakterlerden birinin söylediği bir replik oyunu izlediğim gece yüreğimi dağladı geçti...
Toparlanmaları gereken gecede valizini açmış, oğluna gitmeleri gerektiğini söylüyordu. Ahh neler koymalıydı valizine... Kocasıyla ilk karşılaştıkları mahalledeki çeşmeyi mi?, bahçelerindeki birbirinden güzel ağaçları mı?, yıllardır kapı komşusu oldukları dostlarını mı?... Neler koymalıydı valizine? Yıllardır memleketi bildiği bu yerin, ona birileri tarafından "aslında burası senin memleketin değil!" dendiğinde ne yapmalıydı?
30 Ocak 1923'te imzalanan Rum-Türk Nüfus Mübadelesi anlaşmasıyla Yunanistan'da yaşayan Müslüman toplulukla, Anadolu'da yaşayan Rum-Ortodoks nüfusun yer değiştirilmesine karar veriliyor. Hiç kimse dönüpte onlara sormuyor "gitmek ister misiniz?" diye. Hiç kimse evlerini, barklarını, işlerini, dostlarını, yabancı o yerlere gittiklerinde ne yapacaklarını düşünmüyor. "Gideceksiniz" emrinin ardından da kocaman bir "ne haliniz varsa görün" geliyor.
Giden gittiği yerde elbette ki kendisini yabancı hissederken oradakiler de gelenleri hoş karşılamıyor. Herkes geldiğiniz yere gidin tavrında. Gelenlerse arkalarında bıraktıklarının hasretiyle yanıp tutuşarak geçiriyor ömrünü. Kim bilir ne hikayelerle gidiyorlar? Hasret damga vuruyor hayatlarına!
Mübadele dönemi olmasa da benim ailem de Bulgaristan'dan Anadolu'ya gelmek zorunda kalanlar arasında. Amcam halen hasretle bahseder oradan. Arkadaşları, yaşadıkları yer, evleri, okulu, ... Göç etmek zorunda kalmak, atalarımız tarafından yaşanmış olsa da nesillerle bizlere aktarılan bir kocaman bir travma aslında. Dinler, diller, ırklar yüzünden dünya insanına yaşatılan bu eziyetler bir daha yaşanmaz dilerim.
Bir Valize Ne Sığar Ki?'yi mutlaka izleyin, hele ki mübadil ailesi iseniz, ailenizde zorunlu bir göç durumu yaşanmışsa hiç kaçırmayın derim. Size daha çok dokunacak, içinize işleyecek, duygular tamamen size geçecek. AST (Ankara Sanat Tiyatrosu) bu sezon harika bir oyunla bizlerle.
Hakan Güven, Yeşim Dorman, Bülent Yıldıran, Mehmet Ulusoy, Yıldırım Şimşek, Nalan Güreş Demirel, Çağlar Deniz, Sinem İsmailoğlu'nun muhteşem oyunculukları ve Rembetiko Orkestrasının birbirinden güzel müzikleriyle Bir Valize Ne Sığar Ki? Ankara Sanat Tiyatrosu'nda izleyicilerini bekliyor.
Dünyanın en güzel zeytinlerinin olduğu yere Mübadele ile gelen insanlar tütüncüydü.
Zeytin ağacı hiçbir şey ifade etmiyordu onlara.
Anadolu Rum’u için zeytin ağacı onun ayrılmaz parçasıydı. Ama oraya yerleştirdiğin insan, bundan hiçbir şey anlamıyordu.
Kim mutlu oldu lanet Mübadele’den ? Ne Müslümanı ne de Hristiyanı.
Kendini mübadillerin yerine koyabilir misin ?Bir gecede binlerce yıldır yaşadığın topraklardan ayrılacaksan eğer , “ valizine ne sığdıracaksın ki “ ?
Dünyanın her yerinde bütün işgaller, savaşlar, bütün yer değiştirmeler hayatı zehirlemiştir…
Eğer Tanrı’ya inanıyor ve tapınıyorsan bu Tanrı’ya yapılmış en büyük ihanettir.
Dindar olmak tapınaklarda ibadetle bitmez. Hayata da ibadet etmeli.Şükran ve saygı duymalı.
Herkes başka bir dünyada daha rahat edeceği endişesiyle ibadet ediyor oysa dünya denilen yer bir cennet.
Sen bu yaşadığın cennete ihanet edersen, öbür dünya seni nasıl kabul edecek ? "
-Uğur Yücel-
İzleyenler, izleyecek olanlar, izlemek isteyenler, göç hikayesi ailesinde olanlar her birinizin yorumlarını merakla bekliyorum. Haydi yazın, paylaşalım.
Sevgiyle...